clapperboard

Een clapperboard (filmklapper) is een krachtig hulpmiddel binnen ACT. Het kan symbool staan voor een nieuwe start, het scheiden van actie en gedachten, en het regisseren van je eigen leven. Hieronder staan een aantal oefeningen die je kunt inzetten.

Afmeting: 18 x 20 cm

1. De Regisseur van Je Leven

Doel: Bewustwording van de eigen regie over keuzes en acties, los van gedachten of gevoelens.
Uitleg:

1. Geef de cliënt het clapperboard en leg uit dat ze in deze oefening de regisseur van hun leven zijn.
2. Vraag hen om een moment te beschrijven waarop ze vastliepen in automatische reacties, bijvoorbeeld uit frustratie iets niet gedaan hebben.
3. Laat de cliënt de situatie in scène zetten: wie speelt erin mee, wat zijn de rollen, en hoe reageerden zij zelf in de ‘eerste opname’.
4. Gebruik de clapperboard en zeg: “Cut!”
5. Vraag hen om een nieuwe opname te bedenken waarin ze zich gedragen naar hun waarden, ondanks hun gedachten en gevoelens. Laat ze dit letterlijk uitspelen als een nieuwe scène.
6. Na afloop: bespreek hoe het voelt om een bewuste keuze te maken in plaats van automatisch te reageren.

Transfer: Deze oefening helpt de cliënt beseffen dat ze keuzes hebben in hoe ze reageren, ook in uitdagende situaties. Het clapperboard herinnert hen eraan dat ze altijd een "nieuwe opname" kunnen starten.

2. Gedachten als Filmsterren

Doel: Afstand creëren tot gedachten door deze te zien als acteurs in een film.
Uitleg:

1. Laat de cliënt hun lastige gedachten opschrijven (bijvoorbeeld “Ik ben niet goed genoeg” of “Dit lukt me nooit”).
2. Leg uit dat deze gedachten net als filmsterren zijn: ze kunnen heel overtuigend spelen, maar ze bepalen niet wie de regisseur is.
3. Gebruik de clapperboard en zeg: “Actie!” Vraag de cliënt om één van de gedachten uit te spelen alsof ze een acteur zijn.
4. Vervolgens: “Cut!” Vraag hen om afstand te nemen en de gedachte vanuit het perspectief van een toeschouwer te bekijken.
5. Herhaal met andere gedachten.

Transfer: Deze oefening leert cliënten dat gedachten niet de waarheid zijn, maar tijdelijke acteurs in het “verhaal” van hun leven. Het helpt hen om minder geïdentificeerd te raken met negatieve gedachten.

3. Begin Opnieuw

Doel: Het oefenen van flexibiliteit en zelfcompassie bij fouten.
Uitleg:

1. Vraag de cliënt om een recente situatie te beschrijven waarin ze zichzelf hard hebben beoordeeld.
2. Leg uit dat het clapperboard symbool staat voor een nieuwe start. Gebruik de klapper en zeg: “Take 2!”
3. Laat hen vertellen hoe ze de situatie anders hadden willen benaderen, met zelfcompassie en ruimte voor leren.
4. Bespreek hoe fouten een onderdeel zijn van groei en hoe ze elke keer een nieuwe poging mogen doen.

Transfer: Het clapperboard wordt een symbool dat cliënten in hun dagelijks leven kunnen gebruiken om zichzelf te herinneren aan het recht op nieuwe pogingen en groei.

4. Waarden als Regisseur

Doel: Handelen vanuit waarden, zelfs wanneer er obstakels zijn.
Uitleg:

1. Vraag de cliënt wat voor ‘film’ ze willen maken van hun leven: welke waarden zijn belangrijk?
2. Laat hen een korte scène bedenken waarin ze handelen vanuit hun waarden, ondanks innerlijke obstakels (zoals angst of twijfel).
3. Gebruik het clapperboard om de scène te starten: “Actie!” Laat ze de scène naspelen.
4. Bespreek daarna wat hielp om trouw te blijven aan hun waarden.

Transfer: Het clapperboard herinnert de cliënt eraan dat hun waarden de regie kunnen overnemen in moeilijke situaties.

5. De Pauzeknop

Doel: Leren pauzeren en ruimte creëren tussen impuls en actie.
Uitleg:

1. Geef de cliënt het clapperboard en leg uit dat ze dit kunnen gebruiken als een pauzeknop.
2. Laat hen een situatie beschrijven waarin ze snel en impulsief reageerden.
3. Gebruik het clapperboard en zeg: “Pauze!” Bespreek wat ze zouden doen als ze even de tijd hadden om te reflecteren.
4. Oefen dit met een aantal hypothetische situaties.

Transfer: Het clapperboard wordt een mentale herinnering aan het belang van pauzeren voordat ze reageren, waardoor ze beter afgestemde keuzes kunnen maken.